Wednesday, January 8, 2025

An Evening of Peace and Art: A Memorable Gathering in Varanasi





 In a world often overshadowed by discord, a heartfelt message from Prof. Chawky Frenn illuminated the spirit of unity and peace. Writing to Lenin Raghuvanshi, Prof. Frenn shared, "You are my brothers, you are my community of peace building. I love you ๐Ÿ™❤️." This simple yet profound expression of love and camaraderie set the tone for a unique gathering organized through the WhatsApp group "Varanasi Artists for Peace."

A Dinner to Remember

The invitation, aptly titled "Last Supper," beckoned attendees to Roma’s Cafe in Varanasi for a dinner on the eve of January 9, 2025, at 7:30 PM. Prof. Chawky Frenn extended this heartfelt call to his fellow peace-builders and artists, writing, "I hope all of you can make it for our last group gathering."

Among the distinguished attendees were:

  • Prof. Chawky Frenn – A renowned artist and peace advocate.

  • Prof. Pradosh Mishra – A visionary academic and artist.

  • Prof. Suresh K. Nair – An artist whose works speak volumes about humanity.

  • Mr. Parnab Mukherjee – A curator and cultural luminary.

  • Mr. Lenin Raghuvanshi – A tireless human rights defender and founder of PVCHR.

The evening unfolded as a harmonious blend of artistic discussions, shared meals, and reflections on their shared mission of peace-building. It was a poignant reminder of how art and dialogue can bridge divides and inspire collective action.

Invitation to "We the Discarded"

The dinner also set the stage for an eagerly awaited event: the group show "We the Discarded" featuring works by Chawky Frenn, Pradosh Mishra, and Suresh K. Nair. Curated by the eminent Parnab Mukherjee, the exhibition promises to be a profound exploration of themes surrounding social justice, human dignity, and the resilience of the marginalized.

The show will be held at ISHII Art Gallery, Samne Ghat, Varanasi, with its inauguration graced by Prof. Sadanand Shahi on January 10, 2025, at 5:00 PM.

A Call to Join

For those in Varanasi, this is an unmissable opportunity to witness a confluence of art and activism. The exhibition—a collaborative effort of brilliant minds—reflects the enduring spirit of peace-building and creativity.

The Essence of Togetherness

As the dinner concluded, it was clear that this gathering was more than a meal; it was a celebration of shared values and a reaffirmation of their commitment to creating a more compassionate world. The group’s collective efforts, both in art and advocacy, serve as a beacon of hope and inspiration for all.

Mark your calendars and join this extraordinary community at the ISHII Art Gallery to experience "We the Discarded" and carry forward the message of peace and solidarity.

Tuesday, January 7, 2025

เคจिเคœी เค…เคจुเคญเคต เคธे เคธाเคฎूเคนिเค• เคฎुเค•्เคคि เคคเค•: เคฌเคจाเคฐเคธ เค•े เคฆเคฒिเคคों เคชเคฐ เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคตेเคฐ्เคœाเคฐो เค•ी เคเคฅเคจोเค—्เคฐाเคซी

 https://junputh.com/column/leonardo-verzaro-research-an-interplay-between-personal-and-collective-through-humanitarian-action/

เคจिเคœी เค…เคจुเคญเคต เคธे เคธाเคฎूเคนिเค• เคฎुเค•्เคคि เคคเค•: เคฌเคจाเคฐเคธ เค•े เคฆเคฒिเคคों เคชเคฐ เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคตेเคฐ्เคœाเคฐो เค•ी เคเคฅเคจोเค—्เคฐाเคซी


เค•िเคธी เคญी เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคœीเคตเคจ เค•ेเคตเคฒ เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค…เคจुเคญเคตों เค•ा เคธंเค—्เคฐเคน เคจเคนीं เคนोเคคा, เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคธเค•े เคธเคฎเคฏ เค•े เคตिเคšाเคฐों, เคฎूเคฒ्เคฏों เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เค•ा เค—เคนเคจ เคšिเคค्เคฐเคฃ เคญी เคนोเคคा เคนै। เค‡เคคिเคนाเคธ เค—เคตाเคน เคนै เค•ि เคฎเคจुเคท्‍เคฏ เค•े เค…เคจुเคญเคต เคฏाเคจी เค‰เคธเค•े เคœीเคตเคจ-เคธंเค˜เคฐ्เคท, เคฆเคฐ्เคฆ เค”เคฐ เคชीเคก़ा เค•े เคœो เคต्‍เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค…เคซเคธाเคจे เคนोเคคे เคนैं เคตे เคนी เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคธाเคฎूเคนिเค• เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เคชเคฐ เค‰เคธे เคฒे เคœाเคจे เค•ा เคฌाเคฏเคธ เคฌเคจเคคे เคนैं। เคจिเคœी เค”เคฐ เคธाเคฎूเคนिเค• เค•ी เค‡เคธ เค…ंเคคเคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคฎाเคจเคตीเคฏ เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเค‡เคฏां เคชुเคฒ เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนैं। 

เค‡เคŸเคฒी เค•े เคฎाเคจเคตเคตिเคœ्เคžाเคจी เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคตेเคฐ्เคœाเคฐो เค•ा เคคाเคœा เคถोเคง เคช्เคฐเคฌंเคง เคจिเคœी เคœीเคตเคจ เค…เคจुเคญเคตों เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เคฌीเคš เคเค• เคจเค•्‍เคถाเคจเคตीเคธी เคนै, เคœिเคธเค•े เคเค• เคธिเคฐे เคชเคฐ เคฎेเคฐा เคœीเคตเคจ เคนै เคคो เคฆूเคธเคฐे เคธिเคฐे เคชเคฐ เคฌเคจाเคฐเคธ เค•े เคฆเคฒिเคคों เค•ा เคธाเคฎूเคนिเค• เคœीเคตเคจ। เค‡เคธ เคถोเคง เคชเคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนाเคฒ เคนी เคฎें เคฎिเคฒाเคจ เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคธे เคฎाเคจเคตเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เคชीเคเคš.เคกी. เค•ी เค‰เคชाเคงि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•ी เคนै।

เค‡เคŸเคฒी เค•े เคตोเค˜ेเคฐा เคฎें เคœเคจ्‍เคฎे เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ी เคฅीเคธिเคธ เค•ा เคตिเคทเคฏ เคนै ‘’เค•ंเคธ्‍เคŸ्เคฐเค•्‍เคถเคจ เคंเคก เคŸ्เคฐांเคธเคซॉเคฐ्เคฎेเคถเคจ्‍เคธ เค‘เคซ เคฆ เคธेเคฒ्‍เคซ เค‡เคจ เคตाเคฐाเคฃเคธी: เคเคฅเคจोเค—्เคฐाเคซी เค‘เคซ เค เคน्เคฏूเคฎเคจिเคŸेเคฐिเคฏเคจ เคเค•्‍เคธเคชीเคฐिเคंเคธ’’। เค‡เคธ เคถोเคง เค•े เคฒिเค เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो 2023 เคฎें เค…เค•्‍เคŸूเคฌเคฐ เคธे เคฆिเคธंเคฌเคฐ เค•े เคฌीเคš เคฌเคจाเคฐเคธ เคฎें เคฐเคนे เค”เคฐ เค‰เคจ्‍เคนोंเคจे เคฌเคนुเคค เคธเค˜เคจ เคซीเคฒ्‍เคกเคตเคฐ्เค• เค•िเคฏा।


เค…เคชเคจे เคถोเคง เคช्เคฐเคฌंเคง เค•े เคธाเคฅ เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो

เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•े เค•िเค เคเคฅเคจोเค—्เคฐाเคซिเค• เค…เคง्‍เคฏเคฏเคจ เค•ी เคœเคก़ें เคฌเคจाเคฐเคธ เค•े เคฆเคฒिเคค เคธเคฎुเคฆाเคฏों เค•े เคฆैเคจंเคฆिเคจ เค…เคจुเคญเคตों เคฎें เคจिเคนिเคค เคนैं। เคชुเคฒिเคธ เคฌเคฐ्เคฌเคฐเคคा, เค‰เคค्‍เคชीเคก़เคจ, เคธाเคฎाเคœिเค• เคฌเคนिเคท्‍เค•เคฐเคฃ เคชเคฐ เคฆเคฒिเคคों เค•ी เค—เคตाเคนिเคฏों เค”เคฐ เคธंเคตाเคฆों เค•े เคธเคนाเคฐे เคตे เคเค• เคเคธा เค†เค–्‍เคฏाเคจ เคฐเคšเคคे เคนैं เค•ि เคฏे เค—เคตाเคนिเคฏां เค–ुเคฆ-เคฌ-เค–ुเคฆ เคเค• เคฐूเคชांเคคเคฐเค•ाเคฐी เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เคฎें เคคเคฌ्‍เคฆीเคฒ เคนो เคœाเคคी เคนैं। เคฏเคน เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค…เคชเคจी เคœीเคตเคจ-เค•เคฅा เคธुเคจाเคจे เคตाเคฒे เค•ो เคเค• เค“เคฐ เคธเคถเค•्‍เคค เค•เคฐเคคी เคนै, เคคो เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เค‰เคธเค•े เคฆुเค–-เคฆเคฐ्เคฆ เค•ो เคจिเคœी เคต เคธाเคฎूเคนिเค• เคฌเคฆเคฒाเคต เค•े เค‰เคค्‍เคช्เคฐेเคฐเค• เคฎें เคขाเคฒ เคฆेเคคी เคนै।  

เคธंเคฏोเค— เคธे เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•े เค…เคง्‍เคฏเคฏเคจ เคฎें เคฎाเคจเคตाเคงिเค•ाเคฐ เคœเคจ เคจिเค—เคฐाเคจी เคธเคฎिเคคि เคนเคฎเคฐाเคน เคฐเคนी เคนै, เคœिเคธเคจे เค…เคชเคจे เคฒोเค• เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ (เคซोเค• เคธ्‍เค•ूเคฒ), เคŸेเคธ्เคŸीเคฎोเคจिเคฏเคฒ เคฅेเคฐเคชी, เคธ्เคŸोเคฐीเคŸेเคฒिंเค— เค•े เคฎाเคง्‍เคฏเคฎ เคธे เคฌเคฐเคธों เคฏเคนी เค•ाเคฎ เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•े เคถोเคง เค”เคฐ เคชीเคตीเคธीเคเคšเค†เคฐ เค•े เคคเคœुเคฐ्เคฌे เค•ा เคเค• เคธ्‍เคตाเคญाเคตिเค• เคฐिเคถ्‍เคคा เคฌเคจเคคा เคฅा।

เคฆूเคธเคฐा เคธंเคฏोเค— เคฏเคน เคฅा เค•ि เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ी เค•เคนाเคจी เค•े เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เคฎैं เค–ुเคฆ เคเค• เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เค•िเคฐเคฆाเคฐ เค•ी เคคเคฐเคน เคนूं। เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ा เคถोเคง เคฎेเคฐे เคจिเคœी เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคœीเคตเคจ เค•े เคฌीเคš เคฐिเคถ्‍เคคे เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค•ा เคเค• เคช्เคฐाเคฎाเคฃिเค• เคฆเคธ्‍เคคाเคตेเคœ เคฌเคจ เคšुเค•ा เคนै। เคตे เคฎेเคฐी เคœीเคตเคจ-เค•เคฅा เค•े เคฌเคนाเคจे ‘’เคฐेเคœिเคธ्‍เคŸेंเคŸ เคตाเค‡เคŸเคฒिเคŸी’’ เค•ी เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เค•ो เคฐเค–เคคे เคนैं। เค‡เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงी เคช्เคฐाเคฃเคถเค•्เคคि, เคฏाเคจी เคตเคน เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคœो เคจिเคœी เคฆुเค– เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคฎाเคจเคตीเคฏ เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเคˆ เคฎें เคคเคฌ्‍เคฆीเคฒ เค•เคฐ เคฆे।

เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•े เคจिเคœी เคช्เคฐเคธंเค—ों เค•ो เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคจे เคเค• เคฒेเคจ्‍เคธ เค•ी เคคเคฐเคน เค‡เคธ्‍เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐ เค•े เคฏเคน เคœाเคจเคจे เค•ी เค•ोเคถिเคถ เค•ी เคนै เค•ि เค•ैเคธे เคต्‍เคฏเค•्เคคि เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคคिเค•ूเคฒเคคाเค“ं เค•े เคชाเคฐ เคœाเค•เคฐ เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ा เคตाเคนเค• เคฌเคจ เคธเค•เคคा เคนै। เค‰เคจเค•े เคถोเคง เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•ुเค› เคช्เคฐเคธंเค— เค‡เคธ เคฒिเคนाเคœ เคธे เคšเคฐ्เคšा เค•े เคฏोเค—्‍เคฏ เคนैं।    

เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•े เคถोเคง เคช्เคฐเคฌंเคง เคฎें เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ी เค•เคนाเคจी เค•े เค•ुเค› เคœ्เคžाเคค เค”เคฐ เค…เคœ्เคžाเคค เคชเคนเคฒू เคนैं। เค‰เคจ्‍เคนीं เคชเคนเคฒुเค“ं เคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ เคฎेเคฐा เคœीเคตเคจ เคฌเคจा।

เคœैเคธे, เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เคถ्เคฐी เคถांเคคि เค•ुเคฎाเคฐ เคธिंเคน เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•े เคธเคš्เคšे เค…เคจुเคฏाเคฏी เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे 1941 เคฎें เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคจौเค•เคฐी เค›ोเคก़เค•เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธंเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เค•เคฆเคฎ เคฐเค–ा। เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เคธเคค्เคฏ, เค…เคนिंเคธा เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เคธेเคตा เค•े เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคฅा। เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เคฎेเคฐे เคชिเคคा เคถ्เคฐी เคธुเคฐेंเคฆ्เคฐ เคจाเคฅ เคธिंเคน เคธाเคฎ्เคฏเคตाเคฆ เคธे เคช्เคฐेเคฐिเคค เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธ्เคŸाเคฒिเคจ เค”เคฐ เคฎाเค“ เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐाเค“ं เค•ो เค…เคชเคจाเคฏा เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เคฎें เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐी เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคฒाเคจे เค•ी เคฆिเคถा เคฎें เคช्เคฐเคฏाเคธเคฐเคค เคฐเคนे।

เคฌเคšเคชเคจ เคฎें เคฎैंเคจे เคฆाเคฆा เคธे เคช्เคฐेเคฎ, เค•เคฐुเคฃा เค”เคฐ เค…เคนिंเคธा เคธीเค–ी, เคœเคฌเค•ि เคชिเคคा เคธे เค•เค ोเคฐเคคा, เค…เคจुเคถाเคธเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เคšुเคจौเคคिเคฏों เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฎिเคฒी। เค‡เคจ เคฆो เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐाเค“ं เค•े เคฌीเคš เค•ा เคฆ्เคตंเคฆ्เคต เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เค…เคญिเคจ्เคจ เคนिเคธ्เคธा เค•ैเคธे เคฌเคจा, เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ी เคเคฅเคจोเค—्เคฐाเคซी เค‡เคธे เคคเคซ़เคธीเคฒ เคธे เคฌเคคाเคคी เคนै।



เค‡เคธ เคฐूเคชांเคคเคฐเค•ाเคฐी เคœीเคตเคจ-เค•เคฅा เคฎें เคชिเคคा เค”เคฐ เคฆाเคฆा เค•े เคธाเคฅ เค•เคˆ เค”เคฐ เค•िเคฐเคฆाเคฐ เคนैं, เคœैเคธे เคฎेเคฐी เคฎां, เคฆाเคฆी เค”เคฐ เคšाเคšा। เคฆाเคฆी เคฏเคถोเคฆा เคฆेเคตी เค•ी เคฏเคน เคถिเค•्เคทा, เค•ि “เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคนी เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคนै,” เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เค†เคงाเคฐ เคฌเคจी। เคฎेเคฐे เคชेเคถेเคตเคฐ เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ाเคฐ्เคฏों เค•े เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎें เคฌเคจाเคฐเคธ เค•ा เคนोเคจा เคธंเคฏोเค— เคจเคนीं, เคฆाเคฆी เค•ी เคถिเค•्เคทा เคธे เค†เคฏा เคนै।

เคฎेเคฐी เคฎां เคจे 2002 เคฎें เคเค• เคตเคธीเคฏเคค เคคैเคฏाเคฐ เค•ी। เค‰เคธเคฎें เคฎेเคฐा เค”เคฐ เคฎेเคฐी เคชเคค्เคจी เค•ा เคจाเคฎ เคถाเคฎिเคฒ เคจเคนीं เคฅा। เคฏเคน เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคฎें เคฎเคคเคญेเคฆों เค•ो เค—เคนเคฐाเคˆ เคคเค• เคฒे เค—เคฏा। เค…ंเคคเคคः เคฎां เคจे เคตเคธीเคฏเคค เคฎें เคธंเคถोเคงเคจ เค•เคฐ เคฎेเคฐे เคชुเคค्เคฐ เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा। เค‡เคธ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคจे เคฎुเคे เคฏเคน เคธिเค–ाเคฏा เค•ि เคชเคฐिเคตाเคฐ เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เค•े เคช्เคฐเคคि เคนเคฎाเคฐी เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เคจिเคญाเคจे เคฎें เค—เคฐिเคฎा เค”เคฐ เคงैเคฐ्เคฏ เค•ो เคฌเคจाเค เคฐเค–เคจा เค•िเคคเคจा เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै। เคธंเคธ्‍เคฅा เคšเคฒाเคจे เคฎें เคฏเคน เคถिเค•्เคทा เค…เคฌ เคญी เค•ाเคฎ เค† เคฐเคนी เคนै, เคœเคนां เค•ा เคเค•-เคเค• เคธเคฆเคธ्‍เคฏ เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เค…ंเค— เคœैเคธा เคนै।  

เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒा เคธंเค˜เคฐ्เคท เคคเคฌ เคธाเคฎเคจे เค†เคฏा เคœเคฌ 1985 เคฎें เคนाเคˆ เคธ्เค•ूเคฒ เคฎें เค‰เคค्เค•ृเคท्เคŸ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ, เคฎुเคे เคฎेเคฐे เคชिเคคा เค•े เค˜เคฐ เคธे เคจिเค•ाเคฒ เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เคฏเคน เค•ेเคตเคฒ เค†เคฐ्เคฅिเค• เค•เค िเคจाเคˆ เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคจเคนीं เคฅा, เคฌเคฒ्เค•ि เคตैเคšाเคฐिเค• เคฎเคคเคญेเคฆों เค•ा เคญी เคช्เคฐเคคिเคฌिंเคฌ เคฅा। เคฏเคน เค˜เคŸเคจा เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ा เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฎोเคก़ เคฅी, เคœिเคธเคจे เคฎुเคे เคธ्เคตाเคตเคฒंเคฌเคจ เค•ी เค“เคฐ เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•िเคฏा।

เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆाเคšाเคฐ्เคฏ เค•े เคฆौเคฐाเคจ, เคฎुเคे เคธाเค‡เค•िเคฒ เคธे เคตाเคฐाเคฃเคธी เคธे เคญเคฆोเคนी เค†เคจा-เคœाเคจा เคชเคก़เคคा เคฅा। เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เค•เค िเคจ เคฅी। เคซिเคฐ เค‡ंเคŸเคฐ्เคจเคถिเคช เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคฎैंเคจे เคธเคฐเค•ाเคฐी เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เค•ाเคฎ เค•िเคฏा เคœเคนां เค†เคฐ्เคฅिเค• เค•เค िเคจाเค‡เคฏों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฎैंเคจे เค…เคชเคจी เคถिเค•्เคทा เคชूเคฐी เค•ी। เค‡เคธ เค…เคตเคงि เคจे เคฎुเคे เคฏเคน เคธिเค–ाเคฏा เค•ि เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•े เคธเคฎเคฏ เคญी เค…เคชเคจे เค†เคฆเคฐ्เคถों เค”เคฐ เคฒเค•्เคท्เคฏों เคธे เคธเคฎเคौเคคा เคจเคนीं เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค।

เคฏुเคฆ्เคง เค•เคญी เคธเคฎाเคงाเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा, เคซिเคฐ เคญी เคฏुเคฆ्เคง เคฏुเคฆ्เคง เคนी เคนै। เคœो เค‡เคธे เค›ूเคคा เคนै, เค‰เคธ เคชเคฐ เค…เคฎिเคŸ เคจिเคถाเคจ เค›ोเคก़ เคœाเคคा เคนै। เคฏुเคฆ्เคง เคถเคนीเคฆों เค•े เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•े เคฒिเค เค…เคชाเคฐ เคชीเคก़ा เคฒेเค•เคฐ เค†เคคा เคนै, เคœिเคจเค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคธे เคตे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคाเคं เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนोเคคी เคนैं, เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เค…เค•्เคธเคฐ เคนเคฒ्เค•े เคฎें เคฒे เคฒेเคคे เคนैं।

เคนाเคฒ เคนी เคฎें เคถ्เคฐुเคคि เค”เคฐ เคฎैंเคจे เค…เคชเคจे เคšाเคšा เคถ्เคฐी เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เค•ो เค…เคชเคจी เคญाเคตเคญीเคจी เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เค…เคฐ्เคชिเคค เค•ी, เคœो 1971 เค•े เคญाเคฐเคค-เคชाเค• เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค…เคชเคจी เคœाเคจ เคจ्เคฏोเค›ाเคตเคฐ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคธเคš्เคšे เคจाเคฏเค• เคฅे। เค‰เคจเค•े เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ो เคฏाเคฆ เค•เคฐเคจा เค…เคค्เคฏंเคค เคญाเคตुเค• เค•เคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒा เค…เคจुเคญเคต เคนै, เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคฏเคน เคœाเคจเค•เคฐ เค•ि เคฎेเคฐा เคœเคจ्เคฎ 1970 เคฎें เคนुเค† เคฅा, เคฏाเคจी เค‰เคจเค•ी เคถเคนाเคฆเคค เคธे เคฎाเคค्เคฐ เคเค• เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे। เคธेเคจा เคธंเค–्เคฏा 13916154 เค•े เคงाเคฐเค• เคšाเคšा เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เคจे เค—्เคฐाเคฎ เคงौเคฐเคนเคฐा, เคตाเคฐाเคฃเคธी เคธे เค†เคคे เคนुเค เคธेเคจा เคฎें SEP/SKT เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธเคฎ्เคฎाเคจเคชूเคฐ्เคตเค• เคธेเคตा เค•ी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे 18 เคซเคฐเคตเคฐी 1969 เค•ो เคธेเคจा เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•िเคฏा เค”เคฐ 1971 เค•े เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคญाเค— เคฒेเคคे เคนुเค เค…เคฆเคฎ्เคฏ เคธाเคนเคธ เค”เคฐ เคจिเคท्เค ा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เค•ो เคจिเคญाเคฏा।



4 เคœเคจเคตเคฐी 1972 เค•ो 92 เคฌेเคธ เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เค—ंเคญीเคฐ เค—ोเคฒा-เคฌाเคฐूเคฆ เค•े เค˜ाเคตों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคจเค•ा เคจिเคงเคจ เคนो เค—เคฏा। เคซिเคฐ เคญी, เค‰เคจเค•ी เค…เคกिเค— เคญाเคตเคจा เคจे เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค•ी เคเค• เค…เคฎिเคŸ เคตिเคฐाเคธเคค เค›ोเคก़ी। เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจी เคฏुเคฆ्เคง เค•ी เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคฒाเค—เคค เค•ा เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนै, เคœो เคนเคฎें เคถांเคคि เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค‰เคจ เคตीเคฐों เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคी เคนै เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคฆिเคฏा।

เค‡เคธी เคคเคฐเคน เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เค•े เค›ोเคŸे เคญाเคˆ เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เคจे 1962, 1965 เค”เคฐ 1971 เค•े เคฏुเคฆ्เคงों เคฎें เคฆेเคถ เค•ी เคธेเคตा เค•ी। เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เค…เคจुเคถाเคธเคจ, เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค”เคฐ เคจेเคคृเคค्เคต เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนै। เค‰เคจเค•े เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค•ा เคธ्เคฐोเคค เคฐเคนे เคนैं।

เค–ाเคธเค•เคฐ, เคฎेเคฐे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฆाเคฆा เค•े เคฌीเคš เค•े เคตैเคšाเคฐिเค• เคฎเคคเคญेเคฆ เคจे เคฎेเคฐे เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เค•ो เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा।

  • เคชिเคคा เค•ी เค•เค ोเคฐเคคा: เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे เคธเคฎाเคœ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค”เคฐ เคšुเคจौเคคी เคฆेเคจे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆी।
  • เคฆाเคฆा เค•ी เค•เคฐुเคฃा: เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฏเคน เคฆिเค–ाเคฏा เค•ि เคธเคš्เคšा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคธंเคตाเคฆ เค”เคฐ เคธเคนाเคจुเคญूเคคि เคธे เค†เคคा เคนै।

เค‡เคจ เคฆोเคจों เค•े เคฌीเคš เคธंเค˜เคฐ्เคท เคจे เคฎुเคे เคฏเคน เคธเคฎเคเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•ी เค•ि เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ा เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนเคฎें เคตिเคšाเคฐเคถीเคฒ เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏเคช्เคฐिเคฏ เคฌเคจाเคคा เคนै। เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค”เคฐ เคธाเคฎ्เคฏเคตाเคฆ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจाเคค्เคฎเค• เคšुเคจौเคคिเคฏों เค•े เคฌीเคš เคฎेเคฐी เคฏाเคค्เคฐा เคฏเคน เคธिเค–ाเคคी เคนै เค•ि เคฏुเคฆ्เคง เค”เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนเคฎें เค•เคฎเคœोเคฐ เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคฎเคœเคฌूเคค เคฌเคจाเคคे เคนैं।

เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा เค•ा เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคชเค•्เคท เคนै। เคธเคนी เค”เคฐ เค—เคฒเคค เค•े เคฌीเคš เค•ा เค…ंเคคเคฐ เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค‡เคธे เค…เคชเคจे เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•เคฐเคจा เคนी เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฌเคฆเคฒाเคต เค•ा เค†เคงाเคฐ เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•ी เคฏाเคค्เคฐा, เคธंเค˜เคฐ्เคท เค”เคฐ เคธीเค– เค•ेเคตเคฒ เคฎेเคฐे เค…เคจुเคญเคตों เค•ा เคตिเคตเคฐเคฃ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เคธเคฎाเคœ เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคฒाเคจे เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เค•ा เคธ्เคฐोเคค เคนै।


PVCHR เค•े เคฆเคซ्เคคเคฐ เคฎें เค…เคชเคจी เค—เคตाเคนिเคฏों เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคค्เคชीเฅœिเคค เคฆเคฒिเคค เค”เคฐ เคกॉเค•्เคŸเคฐ เคฒेเคจिเคจ

เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคตेเคฐ्เคœाเคฐो เคฆ्เคตाเคฐा เค•िเคฏा เค—เคฏा เคถोเคง เค‡เคธी เค•ा เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคนै เค•ि เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคธंเค˜เคฐ्เคท เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เค•ा เคธंเค—เคฎ เคตैเคถ्เคตिเค• เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค•ा เคธ्เคฐोเคค เค•ैเคธे เคฌเคจ เคธเค•เคคा เคนै। เคตे เคฎेเคฐे เคจिเคœी เคœीเคตเคจ เค•े เคธाเคฅ เคฆเคฒिเคคों เค•ी เคœीเคตเคจ เค•เคฅाเค“ं เค•ो เคฌเคนुเคค เคฎเคนीเคจ เคขंเค— เคธे เคฌुเคจเค•เคฐ เคเค• เคเคธा เค†เค–्เคฏाเคจ เคฐเคšเคคे เคนैं เคœเคนां เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•े เค…เคจुเคญเคต เคธाเคा เค•เคฐเคจा เค•เคฐुเคฃा เค•ो เคœเคจ्‍เคฎ เคฆेเคคा เคนै เค”เคฐ เคฎाเคจเคตीเคฏ เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเค‡เคฏों เคฎें เคเค•เคœुเคŸเคคा เค•ो เค‰เคญाเคฐเคคा เคนै।

เคจिเคœी เคฆुเค–-เคฆเคฐ्เคฆ เค”เคฐ เคธाเคฎूเคนिเค• เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เคเค• เคธेเคคु เค•ी เคคเคฐเคน เคœोเคก़เคจे เค•ा เคœो เค•ाเคฎ เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เคจे เค…เคชเคจे เคถोเคง เคฎें เค•िเคฏा เคนै, เคตเคน เค…เคธ्เคฎिเคคाเค“ं เค•ो เค—เคข़เคจे เค”เคฐ เคฌเคฆเคฒाเคต เค•े เคฒिเค เคเค•เคœुเคŸเคคाเคं เค•ाเคฏเคฎ เค•เคฐเคจे เคฎें เคธ्‍เคŸोเคฐीเคŸेเคฒिंเค— เค•ी เคœเคฌเคฐเคฆเคธ्‍เคค เคญूเคฎिเค•ा เค•ो เคฐेเค–ांเค•िเคค เค•เคฐเคคा เคนै।

เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ा เคตाเคฐाเคฃเคธी เค•े เคฆเคฒिเคคों เคชเคฐ เค•ाเคฎ เคเค• เคšเคฎเค•เคฆाเคฐ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคฎाเคจเคตเคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ी เคœเคก़ें เคฏเคฆि เคจिเคœी เค•เคฐुเคฃा เค”เคฐ เคธाเคฎूเคนिเค• เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเคˆ เคฎें เคนों เคคो เคตเคน เค•เคนीं เคœ्‍เคฏाเคฆा เคจ्‍เคฏाเคฏเคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เค•เคฐुเคฃाเคฎเคฏ เคœเค—เคค เค•ी เคฐाเคน เคฐोเคถเคจ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เคฒिเคฏोเคจाเคฐ्เคกो เค•ा เคฌเคจाเคฐเคธ เคฎें เค•िเคฏा เคซीเคฒ्เคกเคตเคฐ्เค• เคชूเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฒिเค เคจिเคœी เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•े เคฌीเคš เคธंเคฌंเคง เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค•ा เคเค• เคฆเคธ्‍เคคाเคตेเคœ เคนै।



Sunday, January 5, 2025

เคœเคฌ เคชूเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคคเคฐเค•्เค•ी เค•े เคชเคฐเคตाเคœ़ เค•ो เค›ू เคฐเคนी เคฅी: เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เค”เคฐ เคจाเคฐी เคถिเค•्เคทा เค•ा เคธ्เคตเคช्เคจ

  เคญाเคฐเคค เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เคฎें เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เค•ा เคจाเคฎ เคจाเคฐी เคถिเค•्เคทा เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคจ्เคฏाเคฏ เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคนै। เคœเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เคฎเคนिเคฒा เคถिเค•्เคทा เคชเคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคชाเคฌंเคฆिเคฏां เคฅीं เค”เคฐ เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•े เคฒिเค เคชเคข़ाเคˆ-เคฒिเค–ाเคˆ เคเค• เค…เคธंเคญเคต เคธเคชเคจा เคฅा, เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เคจे เคจ เค•ेเคตเคฒ เคถिเค•्เคทा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•ी, เคฌเคฒ्เค•ि เค…เคจ्เคฏ เคฒเคก़เค•िเคฏों เค•े เคชเคข़เคจे เค•ा เคญी เคฌंเคฆोเคฌเคธ्เคค เค•िเคฏा।

เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เค•ो เคธเคฎाเคœ เค•ी เคตिเคทเคฎเคคाเค“ं เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจा เคชเคก़ा। เคœเคฌ เคตे เคธ्เค•ूเคฒ เคœाเคคी เคฅीं, เคคो เคฒोเค— เค‰เคจ เคชเคฐ เคชเคค्เคฅเคฐ เคซेंเค•เคคे เคฅे เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคœाเคจे เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคคे เคฅे। เค‡เคธเค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนाเคฐ เคจเคนीं เคฎाเคจी เค”เคฐ เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•ी เคฒเคก़ाเคˆ เค•ो เค†เค—े เคฌเคข़ाเคฏा। เค†เคœ เคชूเคฐा เคฆेเคถ เค‰เคจ्เคนें เคเค• เคฎเคนाเคจाเคฏिเค•ा เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคธुเคงाเคฐเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–เคคा เคนै।

เคฒेเค•िเคจ เคธเคตाเคฒ เคฏเคน เคนै: เค•्เคฏा เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เค•ा เคจाเคฐी เคถिเค•्เคทा เค•ा เคธเคชเคจा เค†เคœ เคชूเคฐा เคนो เคชाเคฏा เคนै? เค•्เคฏा เค†เคœ เคญी เคฎเคนिเคฒाเคं เค”เคฐ เคฒเคก़เค•िเคฏां เค‰เคจ เคธाเคฎाเคœिเค• เคฌंเคงเคจों เคธे เคฎुเค•्เคค เคนो เคชाเคˆ เคนैं, เคœिเคจเคธे เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคจे เคฒเคก़ाเคˆ เคฒเคก़ी เคฅी?

เคฌเคนुเคœเคจ เคธंเคตाเคฆ เคชเคฐ เคตिเคถेเคท เคšเคฐ्เคšा

เค‡เคจ्เคนीं เคธเคตाเคฒों เคชเคฐ เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคšเคฐ्เคšा เค†เคฏोเคœिเคค เค•ी เค—เคˆ เคนै। เคฌเคนुเคœเคจ เคธंเคตाเคฆ เคฏूเคŸ्เคฏूเคฌ เคšैเคจเคฒ เค”เคฐ เคซेเคธเคฌुเค• เคชेเคœ เคชเคฐ เค†เคœ เคถाเคฎ 6 เคฌเคœे เค†เคช เค‡เคจ เคฎुเคฆ्เคฆों เคชเคฐ เคšเคฐ्เคšा เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนो เคธเค•เคคे เคนैं।

เค‡เคธ เคšเคฐ्เคšा เคฎें เค…เคชเคจे เคตिเคšाเคฐ เคธाเคा เค•เคฐेंเค—े:

  • เคถ्เคฐुเคคि เคจाเค—เคตंเคถी, เคธंเคธ्เคฅाเคชเค•, เคฎाเคจเคตाเคงिเค•ाเคฐ เคœเคจ เคจिเค—เคฐाเคจी เคธเคฎिเคคि
  • เคธเคฐिเคคा เคญाเคฐเคค, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคธंเคฏोเคœเค•, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฎเคนिเคฒा เคนिंเคธा เคฎुเค•्เคคि เคตाเคนिเคจी, เค…เคฒเคตเคฐ
  • เคญाเคตเคจा เคฎंเค—เคฒเคฎुเค–ी, เคฒेเค–िเค•ा เคเคตं เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा, เคฎुंเคฌเคˆ
  • เค•ॉ. เคšिเคค्เคฐा เคตंเคœाเคฐी, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เค•ाเค‰ंเคธिเคฒ เคฎेंเคฌเคฐ, เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฎเคนिเคฒा เคซेเคกเคฐेเคถเคจ, เค…เคฎเคฐाเคตเคคी
  • เคจीเคคू เคญाเคฐเคฆ्เคตाเคœ, เคธंเคฏोเคœเค•, เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฎเคนिเคฒा เคนिंเคธा เคฎुเค•्เคคि เคฎंเคš, เคฆिเคฒ्เคฒी
  • เค…เคจुเคชเคฎा เคคिเคตाเคฐी, เค•เคตเคฏिเคค्เคฐी เคเคตं เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा, เคœเคฏเคชुเคฐ

๐ŸŽค เคธंเคšाเคฒเคจ: เคเคก. เค†เคฐाเคงเคจा เคญाเคฐ्เค—เคต

เคธाเคตिเคค्เคฐीเคฌाเคˆ เคซुเคฒे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคถुเคฐू เค•िเค เค—เค เคธाเคฎाเคœिเค• เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•ी เค—ूंเคœ เค†เคœ เคญी เคธुเคจाเคˆ เคฆेเคคी เคนै। เค‡เคธ เคšเคฐ्เคšा เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฌเคจें เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคธเคชเคจों เค•ो เคธाเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคฆिเคถा เคฎें เค…เคชเคจी เคญूเคฎिเค•ा เคชเคฐ เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐें।

Thursday, January 2, 2025

เค•ाเคถी เค•े เคฒेเคจिเคจ เคธुเคจा เคฐเคนे เคนैं เค…เคชเคจे เคชुเคฐเค–ों เค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจी เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ी เคฆाเคธ्เคคाเคจ

 https://hamaramorcha.com/a-legacy-of-valour-and-vision-remembering-captain-bhanu-pratap-singh-and-his-freedom-fighters/

Total Views: 30

เคฌเค•เคฒเคฎः เคฒेเคจिเคจ เคฐเค˜ुเคตंเคถी
1 เคœเคจเคตเคฐी 2025 เค•ो, เคนเคฎเคจे เค…เคชเคจे เคช्เคฐिเคฏ เค—्เคฐैंเคกเค…ंเค•เคฒ เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เค•ी เคคेเคฐเคนเคตीं เคฐเคธ्เคฎ เค•े เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ เคเค•เคค्เคฐिเคค เคนोเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เคฆी। เค‰เคจเค•ा เคจिเคงเคจ 20 เคฆिเคธंเคฌเคฐ 2024 เค•ो เคนुเค† เคฅा। 15 เค…เค•्เคŸूเคฌเคฐ 1937 เค•ो เคœเคจ्เคฎे เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เค…เคจुเคถाเคธเคจ, เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค”เคฐ เคธेเคตा เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เคฅे। เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เคนเคฎें เคจ เค•ेเคตเคฒ เค‰เคจเค•े เคฏोเค—เคฆाเคจ เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค”เคฐ เค—ाँเคต เค•ी เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธंเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เคญूเคฎिเค•ा เค•ी เคธ्เคฅाเคฏी เคตिเคฐाเคธเคค เคชเคฐ เคญी เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคตเคธเคฐ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน: เคเค• เคธैเคจिเค• เค•ी เคฏाเคค्เคฐा
เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เคจे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธेเคจा เคฎें เคเค• เคธैเคจिเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคชเคจा เค•เคฐिเคฏเคฐ เคถुเคฐू เค•िเคฏा เค”เคฐ เค•เคช्เคคाเคจ เค•े เคชเคฆ เคคเค• เคชเคนुंเคšे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆेเคถ เค•ी เค•ुเค› เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธंเค˜เคฐ्เคทों เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ी เคธेเคตा เค•ी:

  • 1962 เค•ा เคญाเคฐเคค-เคšीเคจ เคฏुเคฆ्เคง, เคœिเคธเคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เคธाเคนเคธ เค•ा เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคฏा।
  • 1965 เค”เคฐ 1971 เค•े เคญाเคฐเคค-เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เคฏुเคฆ्เคง, เคœिเคจเคฎें เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคฆเคฎ्เคฏ เคถौเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เค•े เคธाเคฅ เคฆेเคถ เค•ी เคฐเค•्เคทा เคฎें เคฏोเค—เคฆाเคจ เคฆिเคฏा।

เค•เคˆ เคฆเคถเค•ों เค•ी เคธेเคตा เค•े เคฌाเคฆ, เค‰เคจ्เคนोंเคจे 1987 เคฎें เคธेเคตाเคจिเคตृเคค्เคคि เคฒी, เคฒेเค•िเคจ เค…เคชเคจे เคชीเค›े เคจेเคคृเคค्เคต เค”เคฐ เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เค›ोเคก़ เค—เค। เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ เค•เคก़ी เคฎेเคนเคจเคค เค”เคฐ เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค•े เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคฅा, เคœो เค†เคœ เคญी เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ो เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।


           
เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เค•ी เคฏाเคค्เคฐा
เค…เคชเคจी เคชเคค्เคจी เคถ्เคฐुเคคि เคจाเค—เคตंเคถी,  เคฎेเคฐे เคญाเคˆ เคฐाเคนुเคฒ เค•ी เคชเคค्เคจी เคธเคตिเคคा เคธिंเคน เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐे เคชाเคฐिเคตाเคฐिเค• เคฎिเคค्เคฐ เคฆीเคชเค• เคชांเคกे เค•े เคธाเคฅ, เคนเคฎเคจे เค‰เคจเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เคฏाเคค्เคฐा เคถुเคฐू เค•ी।

เคนเคฎाเคฐा เคชเคนเคฒा เคชเคก़ाเคต เค›िเคŸौเคจी เค•े เคจेเคชाเคฒी เคฎाเคคा เคฎंเคฆिเคฐ เคฎें เคฅा, เคœिเคธเค•े เคฌाเคฆ เคนเคฎเคจे เค…เคชเคจे เคชैเคคृเค• เค—ाँเคต เคงौเคฐाเคนเคฐा เค•ा เคฆौเคฐा เค•िเคฏा। เคฏเคน เคคीเคฐ्เคฅเคฏाเคค्เคฐा เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค”เคฐ เคธाเคฎूเคนिเค• เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เคฅी, เคœเคนाँ เคนเคฎเคจे เค‰เคจ เคธ्เคฅाเคจों เค•ो เคชुเคจः เคฆेเค–ा เคœो เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจों เค”เคฐ เคธेเคตा เค•ी เคญाเคตเคจा เค•ो เคธเคœीเคต เค•เคฐเคคे เคนैं।
เคจेเคชाเคฒी เคฎाเคคा เคฎंเคฆिเคฐ เค•े เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคนเคฎ เค…เคชเคจे เค—ांเคต เคงौเคฐเคนเคฐा เค•ी เค“เคฐ เคฌเคข़े, เคœเคนां เคนเคฎเคจे เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เคถ्เคฐी เคถांเคคि เค•ुเคฎाเคฐ เคธिंเคน เค•ो เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคเค• เคฆ्เคตाเคฐ เคฆेเค–ा, เคœो เค—ांเคงीเคตाเคฆी เค”เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‰เคจเค•े เค…เคฎूเคฒ्เคฏ เคฏोเค—เคฆाเคจ เค•ी เคฏाเคฆ เคฎें เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคนเคฎเคจे เค…เคชเคจे เค—ांเคต เคฎें เค•ाเคฒी เคฎंเคฆिเคฐ เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคงौเคฐเคนเคฐा เค•े เค•ुเคŸी เคฎें เคฐाเคฎ เคœाเคจเค•ी เคฎंเคฆिเคฐ เค•ा เคฆौเคฐा เค•िเคฏा।

เคฏुเคฆ्เคง เค•เคญी เคธเคฎाเคงाเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा, เคซिเคฐ เคญी เคฏुเคฆ्เคง เคฏुเคฆ्เคง เคนी เคนै, เคœो เค‡เคธे เค›ूเคคा เคนै, เค‰เคธ เคชเคฐ เค…เคฎिเคŸ เคจिเคถाเคจ เค›ोเคก़ เคœाเคคा เคนै।
เคฏुเคฆ्เคง เคถเคนीเคฆों เค•े เคชเคฐिเคตाเคฐों เค•े เคฒिเค เค…เคชाเคฐ เคชीเคก़ा เคฒेเค•เคฐ เค†เคคा เคนै, เคœिเคจเค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคธे เคตे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคाเคँ เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคนोเคคी เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เค…เค•्เคธเคฐ เคนเคฒ्เค•े เคฎें เคฒे เคฒेเคคे เคนैं। เคนाเคฒ เคนी เคฎें, เคถ्เคฐुเคคि เค”เคฐ เคฎैंเคจे เค…เคชเคจे เคšाเคšा, เคถ्เคฐी เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เค•ो เค…เคชเคจी เคญाเคตเคญीเคจी เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เค…เคฐ्เคชिเคค เค•ी, เคœो 1971 เค•े เคญाเคฐเคค-เคชाเค• เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค…เคชเคจी เคœाเคจ เคจ्เคฏोเค›ाเคตเคฐ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคธเคš्เคšे เคจाเคฏเค• เคฅे।

เค‰เคจเค•े เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ो เคฏाเคฆ เค•เคฐเคจा เค…เคค्เคฏंเคค เคญाเคตुเค• เค•เคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒा เค…เคจुเคญเคต เคนै, เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคฏเคน เคœाเคจเค•เคฐ เค•ि เคฎेเคฐा เคœเคจ्เคฎ 1970 เคฎें เคนुเค† เคฅा, เคฏाเคจी เค‰เคจเค•ी เคถเคนाเคฆเคค เคธे เคฎाเคค्เคฐ เคเค• เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे। เคธेเคจा เคธंเค–्เคฏा 13916154 เค•े เคงाเคฐเค•, เคšाเคšा เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เคจे เค—्เคฐाเคฎ เคงौเคฐเคนเคฐा, เคตाเคฐाเคฃเคธी เคธे เค†เคคे เคนुเค เคธेเคจा เคฎें SEP/SKT เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธเคฎ्เคฎाเคจเคชूเคฐ्เคตเค• เคธेเคตा เค•ी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे 18 เคซเคฐเคตเคฐी 1969 เค•ो เคธेเคจा เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•िเคฏा เค”เคฐ 1971 เค•े เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคญाเค— เคฒेเคคे เคนुเค เค…เคฆเคฎ्เคฏ เคธाเคนเคธ เค”เคฐ เคจिเคท्เค ा เค•े เคธाเคฅ เค…เคชเคจे เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เค•ो เคจिเคญाเคฏा।

4 เคœเคจเคตเคฐी 1972 เค•ो 92 เคฌेเคธ เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เค—ंเคญीเคฐ เค—ोเคฒा-เคฌाเคฐूเคฆ เค•े เค˜ाเคตों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‰เคจเค•ा เคจिเคงเคจ เคนो เค—เคฏा। เคซिเคฐ เคญी, เค‰เคจเค•ी เค…เคกिเค— เคญाเคตเคจा เคจे เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค•ी เคเค• เค…เคฎिเคŸ เคตिเคฐाเคธเคค เค›ोเคก़ी। เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจी เคฏुเคฆ्เคง เค•ी เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคฒाเค—เคค เค•ा เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคธ्เคฎเคฐเคฃ เคนै, เคœो เคนเคฎें เคถांเคคि เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค‰เคจ เคตीเคฐों เค•ो เคธเคฎ्เคฎाเคจिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคी เคนै เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคฆिเคฏा।

เคนเคฎाเคฐे เค—ाँเคต เค•ी เค—ौเคฐเคตเคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เคฆुเค–เคฆ เค—ाเคฅा
เคนเคฎाเคฐा เค—ाँเคต เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธंเค—्เคฐाเคฎ เค•े เคชเคนเคฒे เคธंเค—เค िเคค เคฐाเคท्เคŸ्เคฐเคต्เคฏाเคชी เคธंเค˜เคฐ्เคท, 1857 เค•ी เค•्เคฐांเคคि เคฎें เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคจे เค•ा เค—ौเคฐเคต เคฐเค–เคคा เคนै। เค‡เคธ เคฆौเคฐाเคจ, เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคธเคค्เคคा เคฆ्เคตाเคฐा เค•เคˆ เค—्เคฐाเคฎीเคฃों เค•ो เคซांเคธी เคฆी เค—เคˆ, เคœिเคจเคฎें เคฎेเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคคीเคจ เคธเคฆเคธ्เคฏ เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคฅे, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจे เคช्เคฐाเคฃों เค•ी เค†เคนुเคคि เคฆी।

เคนเคฎाเคฐे เค—ांเคต เค•े เคจाเคฏเค•ों เคฎें เคถ्เคฐी เคฎाเคฐ्เค•ंเคกेเคฏ เคธिंเคน, เค…เคงिเคตเค•्เคคा เค”เคฐ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เคนैं, เคœो เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เค•े เคšाเคšा เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจी เค…เคŸूเคŸ เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เค•े เคฒिเค เคฌเคจाเคฐเคธ เคฎें เคธเคฌเคธे เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคคเค• เค•ाเคฐाเคตाเคธ เคธเคนा। 17 เคธिเคคंเคฌเคฐ, 1990 เค•ो เค‰เคจเค•े เคจिเคงเคจ เคจे เคนเคฎाเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคเค• เค…เคชूเคฐเคฃीเคฏ เคถूเคจ्เคฏ เค›ोเคก़ เคฆिเคฏा, เคฒेเค•िเคจ เคธाเคนเคธ เค”เคฐ เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ी เค‰เคจเค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เคจ्เคฏाเคฏ เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•े เคฒिเค เคฎेเคฐे เค•ाเคฎ เคฎें เคฎुเคे เคช्เคฐेเคฐिเคค เค”เคฐ เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐเคคी เคฐเคนเคคी เคนै। เคถ्เคฐी เคฎाเคฐ्เค•ंเคกेเคฏ เคธिंเคน เคเค• เคธเคฎ्เคฎाเคจिเคค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เคฅे, เคœिเคจ्เคนें เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฒिเค เคฌเคจाเคฐเคธ เคฎें เคธเคฌเคธे เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคคเค• เค•ाเคฐाเคตाเคธ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค‰เคจเค•े เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคงीเคฐเคœ เค•े เคฒिเค เคœाเคจा เคœाเคคा เคฅा। เคœเคฌ 17 เคธिเคคंเคฌเคฐ, 1990 เค•ो เค‰เคจเค•ा เคจिเคงเคจ เคนुเค†, เคคो เค‡เคธเคจे เคนเคฎाเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคเค• เค—เคนเคฐा เค–ाเคฒीเคชเคจ เคชैเคฆा เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เค ीเค• เคšाเคฐ เคธाเคฒ เคฌाเคฆ, เคฎैंเคจे เคธเคฎाเคœ เค•े เคธเคฌเคธे เคนाเคถिเค เคชเคฐ เคชเคก़े เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค”เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•ी เค–ोเคœ เคธे เคช्เคฐेเคฐिเคค เคนोเค•เคฐ เคเค• เคชूเคฐ्เคฃเค•ाเคฒिเค• เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคชเคจी เคฏाเคค्เคฐा เคถुเคฐू เค•ी। เค‰เคจเค•े เคธ्เคฅाเคฏी เคฎूเคฒ्เคฏ, เคธाเคนเคธ, เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค”เคฐ เคฆृเคข़ เคธंเค•เคฒ्เคช เคฎेเคฐे เคฒिเค เคนเคฎेเคถा เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค•ा เคธ्เคฐोเคค เคฌเคจे เคฐเคนेंเค—े। เคตे เคฆृเคข़ เคจिเคถ्เคšเคฏ เค”เคฐ เค…เคฆเคฎ्เคฏ เคธाเคนเคธ เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เคฅे, เคซिเคฐ เคญी เคฏเคน เคฒंเคฌे เคธเคฎเคฏ เคคเค• เค•ाเคฐाเคตाเคธ เค•ी เค•เค ोเคฐเคคा เคนी เคฅी เคœिเคธเคจे เค…ंเคคเคคः เค‰เคจเค•े เคธंเค˜เคฐ्เคทों เค•ो เคธเคฎाเคช्เคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคซिเคฐ เคญी, เคนเคฎ เค‰เคจเค•ी เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคธेเคตा เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคœो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌिเคจा เค•िเคธी เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคฏा เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคงि เค•ी เคšाเคน เค•े, เคจिเคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เคญाเคต เคธे เค•ी। เคนाเคฒाँเค•ि เคช्เคฐเคคिเค•ूเคฒ เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคคिเคฏों เคจे เค‰เคจเค•े เค•เคˆ เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เคธเคชเคจों เค•ो เคšเค•เคจाเคšूเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนो, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เค…เค›ूเคคी เคนै, เคœो เคนเคฎेเคถा เค•े เคฒिเค เคนเคฎाเคฐे เคฆिเคฒों เคฎें เค…ंเค•िเคค เคนै।

เค‰เคจเค•ा เคœाเคจा เคจ เค•ेเคตเคฒ เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคฒिเค เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคจ เคธเคญी เค•े เคฒिเค เคเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเค—เคค เค•्เคทเคคि เคฅी เคœो เค‰เคจ्เคนें เคถเค•्เคคि เค”เคฐ เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค•े เคธ्เคคंเคญ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–เคคे เคฅे। เค‰เคจเค•ी เคช्เคฏाเคฐी เคชเคค्เคจी, เคœो เค…เคชเคจे เค†เคช เคฎें เคเค• เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจी เคฅीं, เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ी เคฒเคก़ाเคˆ เคฎें เคฌเคนुเคค เคฏोเค—เคฆाเคจ เคฆेเคคे เคนुเค เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคฆृเคข़เคคा เคธे เค–เคก़ी เคฐเคนीं। เคธाเคฅ เคฎें, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ, เคจिเคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคคा เค”เคฐ เค—เคนเคจ เคธेเคตा เค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เค›ोเคก़ी।

เคเค• เคœเคŸिเคฒ เคฐिเคถ्เคคा: เคฎेเคฐे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฆाเคฆा
เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा, เคถ्เคฐी เคถांเคคि เค•ुเคฎाเคฐ เคธिंเคน, เคเค• เค•เคŸ्เคŸเคฐ เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคฅे, เคœो เคœเคฎीเคจी เคธ्เคคเคฐ เค•ी เคฐाเคœเคจीเคคि เค”เคฐ เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•ो เค†เค—े เคฌเคข़ाเคจे เค•े เคฒिเค เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคธเคฎुเคฆाเคฏों เค•ी เคถเค•्เคคि เคฎें เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•เคฐเคคे เคฅे। เค‰เคจเค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ, “เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคนै,” เคฎेเคฐे เคธाเคฅ เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคœुเคก़เคคा เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคตिเคถ्เคต เคฏुเคฆ्เคง เค•े เคฒिเค เคงเคจ เค•ी เคฎांเค— เคนेเคคु เคฌ्เคฐिเคŸिเคถ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฎांเค— เค•ा เคตिเคฐोเคง เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค 1941 เคฎें เค…เคชเคจी เคธเคฐเค•ाเคฐी เคจौเค•เคฐी เคธे เค‡เคธ्เคคीเคซा เคฆे เคฆिเคฏा, เคคเคฅा เค…เคชเคจे เคตिเคถ्เคตाเคธों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค•ाเคฐाเคตाเคธ เค”เคฐ เคถाเคฐीเคฐिเค• เคฆंเคก เคญी เคญोเค—ा।

เคถुเคฐुเค†เคคी เคœीเคตเคจ
เคฎेเคฐा เคฌเคšเคชเคจ เคจौ เคฎเคนीเคจे เค•ी เค‰เคฎ्เคฐ เคธे เคธाเคค เคธाเคฒ เคคเค• เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा-เคฆाเคฆी เค•े เคธाเคฅ เคฎुंเคฌเคˆ เค”เคฐ เคซिเคฐ เคนเคฎाเคฐे เค—ाँเคต เคฎें เคฌीเคคा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ, เคฎैं เค…เคชเคจे เคฎाเคคा-เคชिเคคा เค•े เค˜เคฐ เคฆौเคฒเคคเคชुเคฐ, เคตाเคฐाเคฃเคธी เคšเคฒा เค—เคฏा। เคตเคนाँ เคฎैंเคจे เค…เคชเคจे เคชिเคคा เค”เคฐ เคฆाเคฆा เค•े เคฌीเคš เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐाเค“ं เค•े เคคीเคต्เคฐ เคŸเค•เคฐाเคต เค•ो เค…เคจुเคญเคต เค•िเคฏा। เคฎेเคฐे เคชिเคคा, เคถ्เคฐी เคธुเคฐेंเคฆ्เคฐ เคจाเคฅ เคธिंเคน, เคเค• เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคง เคธाเคฎ्เคฏเคตाเคฆी เคฅे, เคœो เคธ्เคŸाเคฒिเคจ เค”เคฐ เคฎाเค“ เค•े เคธเคฎเคฐ्เคฅเค• เคฅे เค”เคฐ เคนिंเคธเค• เค†ंเคฆोเคฒเคจों เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे। เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ, เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा, เคถ्เคฐी เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน, เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค•े เค…เคจुเคฏाเคฏी เคฅे। เคฎैं เค…เคชเคจे เคฆाเคฆा-เคฆाเคฆी เค•े เคฎूเคฒ्เคฏों เคธे เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคฅा, เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे เค…เคนिंเคธा, เคงเคฐ्เคฎเคจिเคฐเคชेเค•्เคทเคคा, เค”เคฐ เคœाเคคिเคตिเคนीเคจ เคธเคฎाเคœ เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถ เคธिเค–ाเค।

เคถिเค•्เคทा เค”เคฐ เคธंเค˜เคฐ्เคท
1985 เคฎें, เคนाเคˆ เคธ्เค•ूเคฒ เค•ी เคชเคฐीเค•्เคทा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคถ्เคฐेเคฃी เค”เคฐ เค—เคฃिเคค เคต เคœीเคต เคตिเคœ्เคžाเคจ เคฎें เคตिเคถिเคท्เคŸเคคा เค•े เคธाเคฅ เค‰เคค्เคคीเคฐ्เคฃ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ, เคฎुเคे เค…เคชเคจे เคชिเคคा เค•े เค˜เคฐ เคธे เคจिเค•ाเคฒ เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคฎैंเคจे เค—ाँเคต เคธे เค•्เคตींเคธ เค•ॉเคฒेเคœ, เคตाเคฐाเคฃเคธी เคฎें เค‡ंเคŸเคฐเคฎीเคกिเคเคŸ เค•ी เคชเคข़ाเคˆ เค•ी। เคซिเคฐ เค›เคน เคฎเคนीเคจे เคฏूเคชी เคกिเค—्เคฐी เค•ॉเคฒेเคœ เคฎें เคฌी.เคเคธเคธी. เค”เคฐ เคเค• เคธेเคฎेเคธ्เคŸเคฐ เคฌी.เคเคธเคธी. (เค•ृเคทि) เคฎें เคฌीเคเคšเคฏू เคธे เคชเคข़ाเคˆ เค•ी। เค…ंเคคเคคः เคฎैंเคจे เค—ुเคฐुเค•ुเคฒ เค•ांเค—เคก़ी, เคนเคฐिเคฆ्เคตाเคฐ เค•े เคฐाเคœ्เคฏ เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆिเค• เคฎेเคกिเค•เคฒ เค•ॉเคฒेเคœ เคธे เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆ, เค†เคงुเคจिเค• เคšिเค•िเคค्เคธा, เค”เคฐ เคถเคฒ्เคฏ เคšिเค•िเคค्เคธा (BAMS) เคฎें เคธ्เคจाเคคเค• เคกिเค—्เคฐी เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฎें เคถाเคธ्เคค्เคฐी เค•ी เคชเคข़ाเคˆ เคชूเคฐी เค•ी।

เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ी เคตिเคฐाเคธเคค
เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा, เคถ्เคฐी เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน, เค…เคจुเคถाเคธเคจ, เคธाเคนเคธ, เค”เคฐ เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฎुเคे เค•เคก़ी เคฎेเคนเคจเคค เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏ เค•े เคฒिเค เค–เคก़े เคนोเคจे เค•े เคฎूเคฒ्เคฏ เคธिเค–ाเค। เค‰เคจเค•े เคธाเคฅ เคฌिเคคाเค เค—เค เคตเคฐ्เคทों เคจे เคฎेเคฐे เคšเคฐिเคค्เคฐ เค•ो เค†เค•ाเคฐ เคฆिเคฏा। เค‰เคจเค•ी เค•เคนाเคจिเคฏाँ, เคœिเคจเคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคธंเค˜เคฐ्เคทों เคฎें เค‰เคจเค•ी เคญाเค—ीเคฆाเคฐी เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคนोเคคा เคฅा, เคฎेเคฐे เคฒिเค เค—เคฐ्เคต เค•ा เคธ्เคฐोเคค เคนैं। เคฎैं เค‰เคจเค•ी เค…เคจुเคชเคธ्เคฅिเคคि เค•ो เค—เคนเคฐाเคˆ เคธे เคฎเคนเคธूเคธ เค•เคฐเคคा เคนूँ।

เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ, เคฎेเคฐे เคชिเคคा เค•ा เคธाเคฎ्เคฏเคตाเคฆी เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เค‰เคจเค•े เค—ांเคงीเคตाเคฆी เคชिเคคा เคธे เค…เคฒเค— เคฅा। เคฆोเคจों เค•ा เคธเคฎाเคœ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎเคฐ्เคชเคฃ เค…เคกिเค— เคฅा, เคฒेเค•िเคจ เค‰เคจเค•ी เคตिเคงिเคฏाँ เค”เคฐ เคตिเคถ्เคตाเคธ เคญिเคจ्เคจ เคฅे।

เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐाเค“ं เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต
เค‡เคจ เคตिเคฐोเคงाเคญाเคธी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐाเค“ं เคจे เคฎेเคฐे เคฒिเค เคšुเคจौเคคी เค”เคฐ เคตिเค•ाเคธ เคฆोเคจों เค•े เค…เคตเคธเคฐ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเค। เคฎेเคฐे เคชिเคคा เค•े เคตिเคšाเคฐों เคจे เคฎुเคे เคธเคฎाเคœ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจाเค“ं เค•ो เคธเคฎเคเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•ी, เคฒेเค•िเคจ เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เค•े เคถांเคคि เค”เคฐ เคธाเคฎाเคœिเค• เคจ्เคฏाเคฏ เค•े เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคจे เค…ंเคคเคคः เคฎेเคฐे เคœीเคตเคจ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ा เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคฏा।

เคฏเคน เคฏाเคค्เคฐा เคฎुเคे เคธिเค–ाเคคी เคนै เค•ि เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃों เค•े เคฌीเคš เคธंเคคुเคฒเคจ เคฌเคจाเคจा เค”เคฐ เคธเคนी เคฎूเคฒ्เคฏ เค…เคชเคจाเคจा เคนी เคธเคš्เคšा เคตिเค•ाเคธ เคนै।

เคฆाเคฆी เคธे เคฎिเคฒे เคœीเคตเคจ เค•े เคชाเค 
เคฎेเคฐी เคฆाเคฆी, เคฏเคถोเคฆा เคฆेเคตी, เคเค• เค…เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคฎเคนिเคฒा เคฅीं, เคœो เค—เคฐिเคฎा เค”เคฐ เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค•เคคा เค•ी เคช्เคฐเคคीเค• เคฅीं। 105 เคตเคฐ्เคท เค•ी เค†เคฏु เคฎें เคญी เคตเคน เคธเค•्เคฐिเคฏ เค”เคฐ เค†เคค्เคฎเคจिเคฐ्เคญเคฐ เคฐเคนीं, เค…เคชเคจी เคฌुเคฆ्เคงिเคฎเคค्เคคा เค”เคฐ เคธौเคฎ्เคฏเคคा เคธे เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ो เคจिเคฐंเคคเคฐ เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคी เคฐเคนीं। เคตเคน เคฎेเคฐे เคฒिเค เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเค• เคจเคนीं, เคฌเคฒ्เค•ि เคธเคนเคจเคถीเคฒเคคा เค”เคฐ เค•เคฐुเคฃा เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคญी เคฅीं।

เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคญाเคต, เคฎेเคฐे เคฆाเคฆा เค•े เคฎूเคฒ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ เคฎिเคฒเค•เคฐ, เคฎुเคे เคœเคฎीเคจी เค•ाเคฐ्เคฏों เค•ी เคฎเคนเคค्เคคा, เคˆเคฎाเคจเคฆाเคฐी เค”เคฐ เคธเคฎुเคฆाเคฏ เค•ी เคถเค•्เคคि เค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคธिเค–ाเคคा เคนै।


เคตिเคฐाเคธเคค เค•ो เค†เค—े เคฌเคข़ाเคจा
เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เค•ा เคœीเคตเคจ เคนเคฎें เคฏเคน เคฏाเคฆ เคฆिเคฒाเคคा เคนै เค•ि เคนเคฎाเคฐे เคธैเคจिเค•ों เคจे เคฆेเคถ เค•ी เคธंเคช्เคฐเคญुเคคा เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•े เคฒिเค เค•िเคคเคจे เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคฆिเค। เค‰เคจเค•ा เค…เคจुเคถाเคธเคจ เค”เคฐ เคฆेเคถเคญเค•्เคคि เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนैं, เคœो เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจिเคฏों เคœैเคธे เคถ्เคฐी เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เค•े เคธंเค˜เคฐ्เคทों เค•े เคธाเคฅ เคœुเคก़े เคนुเค เคนैं। เคถ्เคฐी เคฐाเคฎ เค”เคคाเคฐ เคธिंเคน เคจे 1971 เค•े เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เคฏुเคฆ्เคง เคฎें เค…เคชเคจे เคช्เคฐाเคฃों เค•ी เค†เคนुเคคि เคฆी। เคนเคฎाเคฐे เค—ाँเคต เค•े เค…เคจेเค•ों เค…เคจ्เคฏ เคฒोเค—ों เคจे เคญी เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจे เคช्เคฐाเคฃ เคจ्เคฏोเค›ाเคตเคฐ เค•िเค।

เคฎाเคจเคตाเคงिเค•ाเคฐ เคธंเคธ्เคฅा เค”เคฐ PVCHR เค•े เคธเคน-เคธंเคธ्เคฅाเคชเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें, เคฎैं เค‡เคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เค†เค—े เคฒे เคœाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคคा เคนूँ। เคฎेเคฐी เคœीเคตเคจ เคธंเค—िเคจी, เคถ्เคฐुเคคि เคจाเค—เคตंเคถी, เค”เคฐ เคฎैं เคจ्เคฏाเคฏ, เคธเคฎाเคจเคคा เค”เคฐ เค—เคฐिเคฎा เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถों เค•े เคช्เคฐเคคि เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคง เคนैं। เคฏเคน เคธเคฌ เคนเคฎाเคฐे เคชूเคฐ्เคตเคœों เคฆ्เคตाเคฐा เคฐเค–ी เค—เคˆ เคจींเคต เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนै।

เคฏเคน เคตिเคฐाเคธเคค เคนเคฎें เคจ เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆेเคคी เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคเค• เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เคญी เคฆेเคคी เคนै เค•ि เคนเคฎ เค‰เคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เคœीเคตिเคค เคฐเค–ें เค”เคฐ เค†เคจे เคตाเคฒी เคชीเคข़िเคฏों เคคเค• เคชเคนुँเคšाเคँ।

เคจिเคœी เคšिंเคคเคจ เค”เคฐ เคธเคฎเค

เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เค•ी เคคेเคฐเคนเคตीं เคธเคฎाเคฐोเคน เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคฐเคธ्เคฎ เคจเคนीं เคฅी; เคฏเคน เคนเคฎाเคฐे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ो เคœोเคก़เคจे เคตाเคฒी เคธेเคตा เค”เคฐ เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ी เคธाเคा เคตिเคฐाเคธเคค เคชเคฐ เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เคเค• เค•्เคทเคฃ เคฅा। เค‰เคจเค•ा เคœीเคตเคจ, เคนเคฎाเคฐे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เคธेเคจाเคจिเคฏों เค•े เคœीเคตเคจ เค•े เคธाเคฅ, เคนเคฎें เคเค• เคจ्เคฏाเคฏเคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เคธเคฎाเคจ เคธเคฎाเคœ เค•े เคฒिเค เคธंเค˜เคฐ्เคท เคœाเคฐी เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै।

เคตिเคฐाเคธเคค เค•ी เคฎเคถाเคฒ เค•ो เคฅाเคฎเคจा: เคฌเคฒिเคฆाเคจ เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏ เค•ी เคฐเค•्เคทा

เค•ैเคช्เคŸเคจ เคญाเคจु เคช्เคฐเคคाเคช เคธिंเคน เค”เคฐ เคงौเคฐाเคนเคฐा เค•े เคจाเคฏเค•ों เค•े เคชเคฆเคšिเคจ्เคนों เคฎें, เคนเคฎें เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคตिเคฐाเคธเคค เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคी, เคฌเคฒ्เค•ि เค‰เคจ เคฎूเคฒ्เคฏों เค•ो เคฌเคจाเค เคฐเค–เคจे เค•ी เคเค• เค—เคนเคฐी เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐी เคฎिเคฒเคคी เคนै เคœिเคจเค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•िเคฏा। เค‰เคจเค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคธाเคนเคธ, เคฆृเคข़เคคा, เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏ เค”เคฐ เคธเคฎाเคจเคคा เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถों เค•े เคช्เคฐเคคि เค…เคŸूเคŸ เคช्เคฐเคคिเคฌเคฆ्เคงเคคा เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคนैं। เคœเคฌ เคนเคฎ เค‰เคจเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคคो เคนเคฎें เคฏाเคฆ เคฐเค–เคจा เคšाเคนिเค เค•ि เค‰เคจเค•ी เคตिเคฐाเคธเคค เค•ा เคธเคš्เคšा เคธाเคฐ เค•ेเคตเคฒ เค…เคคीเคค เค•ो เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เคฎें เคจเคนीं เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि เคนเคฎाเคฐे เคจिเคฐंเคคเคฐ เคช्เคฐเคฏाเคธों เคฎें เคนै เคœो เคเค• เคเคธी เคฆुเคจिเคฏा เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เคนै เคœो เค•เคฐुเคฃा, เคจिเคท्เคชเค•्เคทเคคा, เค”เคฐ เคฎाเคจเคตเคคा เคชเคฐ เค†เคงाเคฐिเคค เคนो। เค‰เคจเค•े เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคตเคน เคจींเคต เคนैं เคœिเคธ เคชเคฐ เคนเคฎें เค–เคก़ा เคนोเคจा เคšाเคนिเค เคคाเค•ि เคเค• เคเคธा เคญเคตिเคท्เคฏ เคฌเคจाเคฏा เคœा เคธเค•े เคœเคนां เค—เคฐिเคฎा, เคถांเคคि, เค”เคฐ เคจ्เคฏाเคฏ เคช्เคฐเคฌเคฒ เคนों। เค‰เคจเค•ी เค†เคค्เคฎा เคนเคฎें เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐे, เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐे, เค”เคฐ เค†เคจे เคตाเคฒी เคชीเคข़िเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เค•เคญी เคจ เคญुเคฒाเคˆ เคœाเค।